MUZEUM AZJI I PACYFIKU W WARSZAWIE zaprasza na wystawę:
"WOJOWNICY, PIĘKNOŚCI I DEMONY - chiński teatr lalek"29.09.2009 - 17.01.2010 r.
Galeria Azjatycka, ul. Freta 5, Warszawa,
Tel. (0-22) 635 28 11
Pon., pt., sob., niedz. 1200-1800
wt., śr., czw. 1000-1800
Teatr lalek to jedna ze sztuk, które najpełniej rozwinęły się w krajach azjatyckich. Pomiędzy Indiami, Indonezją i Japonią niezliczone jego odmiany wprowadzają widzów w magiczne światy starych opowieści.
Teatr chiński zajmuje wśród azjatyckich tradycji niepoślednie miejsce.
W ciągu tysiąca lat bogatej historii przybierał różne formy. Lalki wszelkiego rodzaju: marionetki, pacynki, kukiełki, a także cienie służyły do wystawiania tych samych sztuk, które prezentowano na scenie aktorskiej. Klasyczne opery chińskie - historie wojenne, polityczne, miłosne, obyczajowe lub kryminalne - zyskiwały w teatrze lalkowym nową, oryginalną formę i oprawę. Same zaś lalki cieszą oko rozmaitością, precyzją wykonania i pomysłowością ich twórców.
Dziś jest to, niestety, tradycja powoli zamierająca. Choć po zakończeniu rewolucji kulturalnej nastąpiło pewne odrodzenie teatru lalek, wkrótce zaczął on przegrywać z telewizją i innymi formami nowoczesnej rozrywki. O ile opera aktorska utrzymuje popularność wśród szerokiej publiczności, o tyle lalki można obejrzeć głównie w dużych, ale niezbyt licznych profesjonalnych teatrach i muzeach. Niewiele pozostało prowincjonalnych, wędrownych zespołów, niegdyś charakterystycznych dla chińskiej wsi. Na Tajwanie za to teatr lalkowy przeżywa okres adaptacji do nowoczesnych gustów - zmodernizowane przedstawienia produkuje się dla potrzeb telewizji.
W zbiorach Muzeum Azji i Pacyfiku lalki teatralne zajmują szczególne miejsce. Jest ich obecnie prawie 1.500, a reprezentują - oprócz Chin - Indonezję, Indie, Sri Lankę, Birmę (Myanmar), Tajlandię, Wietnam, Malezję i Uzbekistan. Ta rozległa kolekcja oddaje w dużej mierze bogactwo azjatyckich teatrów, tych wciąż żywotnych i tych odchodzących w przeszłość.
Pośród 240 lalek chińskich przeważają misternie wycinane "skórzane cienie" - piying. Nieliczne ich przykłady prezentowaliśmy już na kilkuwystawach, m.in. w 1997 i 2001 roku. Teraz pokazujemy większość tego zespołu, w tym najcenniejszą, bo pochodzącą z pierwszej połowy XX wieku, kolekcję Jerzego Lobmana. Po raz pierwszy trafiają na ekspozycję lalki trójwymiarowe, zgromadzone w ostatnich latach, a więc zestaw ponad 50 kukiełek z Chin Południowych i pojedyncze przykłady innych typów. Wystawę uzupełniają zdjęcia, pozwalające na porównanie teatru lalkowego z aktorskim, a także nagrania wideo przedstawień różnego rodzaju. Podczas jej trwania będziemy też kontynuować cykl spotkań poświęcony tradycyjnym teatrom Azji, rozpoczęty wiosną 2009 roku.
Teatr lalek, choć w naszej kulturze kojarzący się głównie ze sztuką dla dzieci, ma nieodparty urok również dla dorosłego widza. Mam nadzieję, że nasza wystawa przekaże publiczności choć cząstkę tego uroku.
Andrzej Wawrzyniak
Dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku
