„Słoneczny Ptak. Indonezyjskie ornamenty i ich symbolika”
w Galerii Azjatyckiej MAiP
ul. Freta 5, Warszawa
ul. Freta 5, Warszawa
wystawa czynna: od 16 maja do 27 października 2013 r.
Tematem nowej wystawy Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie jest ornament i jego symbolika w sztuce i rzemiośle Indonezji – największego wyspiarskiego kraju świata. W kulturze tego kraju odzwierciedliły się - oprócz własnych, pradawnych tradycji - różnorodne i bogate wpływy zewnętrzne: z Indii, Chin, świata islamu, a także (od XVIII w.) Europy.
Bogactwo ornamentów, często pochodzących z innych kręgów kulturowych, to jedna z charakterystycznych cech sztuki indonezyjskiej, zwracająca uwagę nawet przy pobieżnym z nią kontakcie. Indonezja jest bowiem krajem nie tylko tysięcy wysp, ale też tysięcy ornamentów. Muzeum pragnie przedstawić szeroki wybór tych motywów i przybliżyć znaczenia w nich ukryte.
Niektóre wzory, jak np. wizerunki ptaków i gadów, podwójnej spirali czy ludzkiej twarzy, stosuje się od epok neolitu i brązu, inne są nowsze, jak np. wzory roślinne, które przedostały się tu z Indii w pierwszym tysiącleciu po Chrystusie. Na potrzeby wystawy podzieliliśmy je na grupy reprezentujące całe spektrum form: ornamenty geometryczne, antropomorficzne, zwierzęce, symboliczne (góra, statek, mandala) i roślinne. Tytułowy Słoneczny Ptak to aluzja do orła Garudy z mitologii hinduskiej, bardzo popularnego w Indonezji, dziś stanowiącego też herb tego kraju. Jego kult nałożył się na rodzimy kult dzioborożca – ptaka, któremu oddawano boską cześć i wierzono w jego związki ze słońcem.
Historia kolekcji indonezyjskiej to zarazem historia Muzeum Azji i Pacyfiku. Właśnie od sztuki tego kraju zaczął w latach 60. minionego już wieku swoją kolekcjonerską działalność Andrzej Wawrzyniak, późniejszy założyciel Muzeum i jego obecny dyrektor. Dziś zbiór indonezyjski – choć z czasem oprócz niego powstało wiele innych – jest wciąż największym i jednym z najcenniejszych w muzealnych magazynach.
Na wystawę składają się różnorodne przedmioty z różnych części tego największego archipelagu świata – od broni, przez dzieła snycerstwa aż po lalki teatralne, instrumenty muzyczne i bardzo charakterystyczne w tym kraju tkaniny. Muzeum liczy, iż da to możliwość prześledzenia, jak dany ornament prezentuje się na całkiem nieraz różnych przedmiotach i materiałach, z jakich są wykonane.
